Umowa deweloperska – jako umowa nazwana według polskiej regulacji prawnej

Ustawa o ochronie praw nabywcy domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego została uchwalona przez Sejm w dniu 16 września 2011 roku (wchodzi życie z dniem 29 kwietnia 2012 roku) Ustawa wprowadza: tryb i nowe zasady dotyczące zawierania umów deweloperskich (w tym przedwstępnych) pomiędzy nabywcą lokalu lub domu jednorodzinnego a deweloperem, treść umowy deweloperskiej, prawa i obowiązki stron umowy, środki ochrony nabywców, przepisy karne wobec nieuczciwych deweloperów oraz obowiązek Rady Ministrów do monitorowania stosowania ustawy w praktyce.


klucze
Strony umowy deweloperskiej
Stronami umowy deweloperskiej są: deweloper oraz nabywca. Deweloperem jest przedsiębiorca, który w ramach prowadzanej przez siebie działalności gospodarczej zawiera umowę deweloperską (którą wyraźnie definiują przepisy ustawy o ochronie praw nabywcy). Zatem mając na uwadze pojęcie przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów prawa cywilnego – deweloperem może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna jak i jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Nabywcą jest osoba fizyczna, która zawiera umowę deweloperską. Zatem przepisy ustawy o ochronie nabywcy nie mają zastosowania w sytuacji, w której deweloper zawiera umowę z osobą prawną albo jednostką organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność prawną.

Definicja umowy deweloperskiej
Ustawodawca po raz pierwszy posługuje się legalną definicją umowy deweloperskiej. Parafrazując art. 1 oraz art. 4 pkt 5 ustawy: umowa deweloperska to umowa, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę albo do przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość, a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera na poczet ceny nabycia tego prawa.

W zależności od tego jakiej nieruchomości dotyczy umowa zawierana między deweloperem a nabywcą inaczej kształtują się obowiązki dewelopera:

Jeśli umowa dotyczy lokalu mieszkalnego – deweloper jest zobowiązany do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę; jeśli umowa dotyczy zabudowania nieruchomości domem jednorodzinnym – możliwe są dwie sytuacje: deweloper jest zobowiązany do przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości albo deweloper jest zobowiązany do przeniesienie użytkowania wieczystego nieruchomości, na której dom jest postawiony i do przeniesienia własności domu jednorodzinnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Zobowiązanie nabywcy jest jednolite, bez względu na to czy umowa dotyczy lokalu czy domu jednorodzinnego. Nabywca zobowiązany jest do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera na poczet ceny nabycia tego prawa.

Forma umowy i koszty jej sporządzenia
Ustawodawca dla czynności prawnej jaką jest umowa deweloperska formę szczególną – akt notarialny. Czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Ponadto koszty związane z dochowaniem formy aktu notarialnego umowy obciążają zarówno nabywcę jak i dewelopera – w równych częściach. Powyższa regulacja odbiega od dotychczasowej praktyki – umowy zawierane były w formie pisma zwykłego, a kosztami ich sporządzenia zwyczajowo obciążenie byli nabywcy.

Obowiązki dewelopera przed zawarciem umowy
Ustawa nakłada na dewelopera obowiązek sporządzenia prospektu informacyjnego dotyczącego danego przedsięwzięcia deweloperskiego, a gdy z przedsięwzięcia wyodrębniono zadanie inwestycyjne – również dla wyodrębnionego zadania inwestycyjnego. Ustawodawca w załączniku do ustawy określił wzór prospektu.

Obowiązek obciąża dewelopera, który rozpoczyna sprzedaż (chodzi o chwilę w której deweloper podaje do publicznej wiadomości informacji na temat rozpoczęcia procesu oferowania lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych). Osoba zainteresowana zawarciem umowy deweloperskiej może zażądać doręczenie jej prospektu wraz z załącznikami. Deweloper w takim wypadku jest zobowiązany do nieodpłatnego dostarczenia prospektu na trwałym nośniku informacji.

Jeśli dojdzie do zawarcia umowy między zainteresowanym a deweloperem – prospekt informacyjny wraz z załącznikami stanowi integralną część umowy deweloperskiej. Deweloper jest również zobowiązany do przekazania nabywcy szczegółowych informacji dotyczących swojej sytuacji prawno-finansowej oraz przedsięwzięcia deweloperskiego (w zakresie określonym we wzorze prospektu).

Na żądanie osoby zainteresowanej zawarciem umowy deweloperskiej, deweloper zapewnia możliwość zapoznania się w lokalu przedsiębiorstwa z:
- aktualnym stanem księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości,
kopią aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, jeśli podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego lub aktualnym zaświadczeniem o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej,
- kopią pozwolenia na budowę,
- sprawozdaniem finansowym dewelopera za ostatnie dwa lata, a w przypadku realizacji inwestycji przez spółkę celową – sprawozdaniem spółki dominującej,
- projektem architektoniczno-budowlanym.

Obowiązek dewelopera zapewnienia środków ochrony nabywcy
Ustawa nakłada ma dewelopera obowiązek zapewnienia nabywcy co najmniej jeden z następujących środków ochrony: zamknięty mieszkaniowy rachunek powierniczy, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy i gwarancję ubezpieczeniową, otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy i gwarancję bankową.

Treść umowy deweloperskiej
W art. 22 ustawy ustawodawca enumeratywnie wymienia postanowienia, które powinny znaleźć się w umowie deweloperskiej. Przepis art. 28 ust 1 pkt 1 stanowi, iż nabywca ma prawo odstąpienia od umowy deweloperskiej jeżeli podatek (czytaj też umowa deweloperska) nie zawiera elementów, o których mowa w art. 22. Zatem pominięcie w umowie deweloperskiej składników przytoczonych poniżej rodzi po stronie nabywcy prawo odstąpienia od umowy. Co więcej katalog składników treści umowy z art. 22 jest katalogiem otwartym, w umowie deweloperskiej można zamieścić także inne postanowienia zgodne z prawem i dobrymi obyczajami.

Ujawnienie roszczeń wynikających z umowy deweloperskiej w księdze wieczystej
Umowa deweloperska jest podstawą wpisu do księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, na której ma zostać przeprowadzane bądź jest prowadzone przedsięwzięcie deweloperskie następujących odpowiednich roszczeń nabywcy (np. jeśli umowa dotyczy lokalu mieszkalnego – roszczenia o wyodrębnienie lokalu mieszkalnego i przeniesienie prawa własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z lokalu na nabywcę)
Koszty postępowania wieczystoksięgowego obciążają dewelopera i nabywcę w równych częściach.
Stosunek wysokości odsetek do kwoty kary umownej
Ustawa pozwala na wprowadzenie do umowy deweloperskiej postanowień zobowiązujących nabywcę do zapłaty odsetek z tytułu uchybienia terminom spełnienie świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera jak i postanowień nakładających na dewelopera obowiązek zapłaty kary umownej z tytułu niewywiązywania się z podejmowania przedsięwzięć deweloperskich w ustalonym terminie (zgodnie z art. 22 ust 1 pkt 13 ustawy postanowienia dotyczące kar umownych i odsetek są elementem stanowiącym treść umowy). Jednakże, ustawodawca w art. 25 ustawy o ochronie nabywcy wyraźnie stanowi, iż wysokość odsetek zastrzeżonych na rzecz dewelopera, nie może przewyższać kar umownych zastrzeżonych na rzecz nabywcy.

Odbiór
Przeniesienie na nabywcę prawa, do którego deweloper jest zobowiązany na mocy umowy deweloperskiej poprzedza odbiór lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Odbiór następuje po zawiadomieniu o zakończeniu budowy odpowiedniego organu i przy braku jego sprzeciwu (albo na podstawie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie).

Jak myślisz? Czy ten wątek jest zajmujący? Jeśli tak, to kliknij w link i zbadaj praktyczne informacje - pochłoną Cię całkowicie.

Dokonanie odbioru następuje w obecności nabywcy, z odbioru sporządza się protokół do którego nabywca może zgłosić wady lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.
Jeśli nabywca zgłosił wady do protokołu – deweloper jest zobowiązany do doręczenie nabywca oświadczenia o uznaniu wad albo o odmowie uznanie wad w ciągu 14 dni od podpisania protokołu. Ustawa przewiduje 30-dniowy termin od dnia podpisania protokołu na usunięcie uznanych wad przez dewelopera. Jeżeli deweloper, mimo zachowania należytej staranności nie usunie wady w powyższym terminie, może wskazać odpowiedni termin usunięcia wad wraz z uzasadnieniem opóźnienia.

Problem postanowień mniej korzystnych
Art. 28 ustawy o ochronie praw nabywcy stanowi: Postanowienia umowy deweloperskiej mniej korzystne dla nabywców aniżeli przepisy ustawy są nieważne, a w ich miejsce stosuje się odpowiednie przepisy ustawy. Przytoczony przepis daje asumpt do konstatacji, iż ustawodawca konsekwentnie chroni prawa nabywców – nie tylko dając temu wyraz w brzmieniu przepisów ustawy, ale również wskazując, iż ustawa stanowi pewne minimum ochrony tych praw. Pozwala na konstruowanie umów deweloperskich, traktujących nabywcę w sposób bardziej uprzywilejowany niż w ustawie, jednakże w przypadku gdy uprawnienie nabywcy wynikające z umowy są mniej korzystne, a obowiązki obostrzone w stosunku do tych wynikających z ustawy – postanowienia takie dotknięte są sankcją nieważności, a zastosowanie mają odpowiednie przepisy ustawy.
20-06-19 07:15